6-Likvidacija osnovnog sredstva

 

Ako smo za osnovno sredstvo knjižili pojačanje, moramo ga pre likvidacije likvidirati (otkloniti pojačanje) onako kako je opisano kod tipa 7 - Otklanjanje pojačanja. Za takav slučaj bi mogli postupak preimenovati i kao preračun posebnog prevrednovanja. Ako smo za osnovno sredstvo knjižili oslabljenje, moramo ga pre likvidacije likvidirati (otkloniti oslabljenje) onako kako je opisano kod tipa 8 - Otklanjanje oslabljenja. Za takav slučaj bi mogli postupak preimenovati i kao preračun posebnog prevrednovanja.

Za knjiženje tog tipa unosa potrebna su nam sledeća konta iz registra osnovnih sredstava i panelu za knjiženje pozicije stanja:

• za dugovno knjiženje: 
  • Amortizacija-Potražuje (npr. 02381P)
  • Razlika pri likvidaciji (npr. 02317D) - moguća utvrđena razlika se knjiži na kontu "Razlika pri likvidaciji", koji izaberemo pre knjiženja likvidacije u panelu za knjiženje pozicije stanja:
• za potražno knjiženje: Nabavka-Duguje (npr. 02311D)

Iz registra osnovnih sredstava:

Iz panela za knjiženje pozicije stanja:

 

Pri likvidaciji osnovnog sredstva razlikujemo dva osnovna tipa vrste dokumenta: kada osnovno sredstvo ima preostalu neotpisanu (knjigovodstvenu) vrednost i kada osnovno sredstvo nema neotpisanu (knjigovodstvenu) vrednosti.

1. Osnovno sredstvo ima neotpisanu vrednost

Ako preduzeće, radi zastarelosti, neracionalnosti ili iz drugih uzroka neće više upotrebljavati osnovno sredstvo u poslovnom procesu za dostizanje prihoda, ga mora izdvojiti iz evidencije osnovnih sredstava u upotrebi i za njega ne sme obračunavati troškove amortizacije. Zato možemo osnovno sredstvo preneti na neki prelazni konto ili na konto sredstava trajno van upotrebe (kao u našem primeru - 02317): 

1. ako sredstvo nije moguće prodati, potrebno ga je vrednosno u celosti izdvojiti iz poslovnih knjiga. 
2. ako je sredstvo moguće prodati, razlika između dostignute prodajne vrednosti i knjigovodstvene vrednosti otuđenog opredmećenog osnovnog sredstva (u našem primeru je evidentirano na kontu 02317) se gledajući na to, da li je opteretila dugovni ili potražni saldo, prenese među:
   • prevrednovane poslovne prihode (6822P), kada je razlika između prodajne vrednosti (bez PDV) i knjigovodstvene vrednosti pozitivna odnosno potražna
   • prevrednovane poslovne rashode (5822D), kada je razlika između prodajne vrednosti (bez PDV) i knjigovodstvene vrednosti negativna odnosno dugovna

(Pogledajte primer: Osnovno sredstvo ima neotpisanu vrednost)

2. Osnovno sredstvo nema neotpisanu vrednost

Pri likvidaciji takvog osnovnog sredstva je dugovni saldo na kontu nabavke jednak potražnom saldu na kontu njegove ispravke vrednosti. Takvo knjiženje je zato veoma jednostavno i to je potražno knjiženje na kontu nabavke i dugovno knjiženje na kontu ispravke vrednosti.

(Pogledajte primer: Osnovno sredstvo nema neotpisanu vrednost)

 

U svakom slučaju moramo likvidaciju osnovnog sredstva uneti i knjižiti u registru osnovnih sredstava.

U registru osnovnih sredstava unesemo poziciju sa tipom unosa 6 - Likvidacija. Osnovnom sredstvu  dodelimo još status neaktivnog osnovnog sredstva, sa čime postižemo, da možemo za inventar i odgovarajuće potrebe ispis registra ograničiti samo na aktivna osnovna sredstva. 

Vrednosti u poziciji stanja nije potrebno unositi - vrednost za likvidaciju program izračunava automatski.

Zatim iz menija desnog klika izaberemo Knjiženje pozicije stanja.

U registar osnovnog sredstva (pogledajte Osnovni prozor) unesemo još datum izdvajanja.

Datum likvidacije više nije obavezan, jer i revalorizacija više nije obavezna. Iako unos tog datuma nije obavezan, radi simetričnosti podataka dobro je da unesemo isti.

 

Umesto tu opisanog pojedinačnog knjiženja likvidacije možemo likvidaciju osnovnih sredstava knjižiti i grupno, za pojedini skup osnovnih sredstava. Za razliku od pojedinačnog knjiženja u tom slučaju pozicije stanja NIJE POTREBNO unositi (pogledajte Likvidacija osnovnih sredstava). Takav postupak je koristan npr. pri godišnjem inventaru osnovnih sredstava ili prodaji većeg broja osnovnih sredstava odjednom.

---