Burimi: ZDDV, UL 134/2003, nenet: 19., 19.a, 23.

 1. Faturat e lëshuara – përdorimi i nenit 19 të ZDDV

Në kontabilitetin e bilancit/kontabilitetin kryesor zakonisht regjistrohet sipas kursit mesatar të Bankës së Sllovenisë në ditën e lëshimit të faturës. Kjo është në shumicën e rasteve edhe data e krijimit të detyrimit tatimor, por duhet të merren parasysh dispozitat e pikës 3 të nenit 19 të ZDDV:

"(3) Nëse fatura nuk është lëshuar, por mallrat janë dorëzuar ose shërbimi është kryer, TVSH-ja llogaritet më së voni në ditën e fundit të periudhës tatimore, në të cilën ka ndodhur ngjarja e tatueshme."

Prandaj ju këshillojmë që mallrat e dorëzuara gjatë periudhës tatimore t'i faturoni brenda të njëjtës periudhë tatimore.

Nëse nuk e bëni këtë dhe TVSH-ja llogaritet në periudhën e ardhshme, zyra tatimore mund t'ju ngarkojë me interes vonese për një periudhë llogaritjeje.

1.a. Fatura e lëshuar në monedhë të huaj

Nëse fatura është lëshuar në monedhë të huaj, lind problemi i llogaritjes së vlerës ekuivalente në tolar të shumës së llogaritur të TVSH-së, pasi sipas dispozitës së pikës 2 të nenit 23 të ZDDV:

"(2) Nëse vlera, që është baza për përcaktimin e bazës tatimore, përveç në rastin e importit të mallrave, është përcaktuar në monedhë të huaj, për llogaritjen e kësaj vlere në monedhën vendase merret parasysh kursi mesatar i Bankës së Sllovenisë në ditën e krijimit të detyrimit tatimor."

Nëse do të donim të plotësonim këtë kriter me program, do të duhej të llogaritnim vlerat në monedhën vendase në librin e faturave të lëshuara sipas kursit në datën e TVSH-së nga fatura e lëshuar, pavarësisht nga kursi i faturës, i cili nuk do të ishte domosdoshmërisht i njëjtë me kursin në dokument dhe kështu edhe me vlerën e regjistruar të TVSH-së së llogaritur. Vetëm futja e listave të reja të kursit të Bankës së Sllovenisë "për mbrapa" do të shkaktonte dallime në vlerën e regjistruar të TVSH-së dhe vlerën në deklaratat tatimore. Kjo do të shkaktonte probleme të mëdha në kontrollimin e vlerave të regjistruara dhe vlerave në llogaritjet tatimore, prandaj kemi vendosur që të mos e mbështesim automatikisht këtë.

Shembull:

Data e dorëzimit të mallrave 28.6.04, faturën e kemi lëshuar më 2.7.04, datën e TVSH-së e kemi futur më 30.6.04. Zakonisht duhet të veprojmë kështu:

• Fatura zakonisht do të regjistrohet në kontabilitetin e bilancit/kontabilitetin kryesor sipas kursit në datën e lëshimit të faturës, që është p.sh. 238 SIT/EUR.
• Sipas dispozitave të pikës 2 të nenit 23 të ZDDV, kjo duhet të shfaqet në evidencat tatimore sipas kursit në ditën e krijimit të detyrimit tatimor, që është dita e fundit e periudhës (pika 3 e nenit 19 të ZDDV), që është p.sh. 237 SIT/EUR.

Meqenëse kjo do të nënkuptonte që duhet të llogarisim përsëri ÇDO faturë të lëshuar në evidencat tatimore, për këtë mënyrë pune nuk kemi vendosur për arsye të përmendura më lart. Një faturë e tillë do të shfaqet në program në të dyja pamjet (si në kontabilitetin e bilancit/kontabilitetin kryesor ashtu edhe në evidencat tatimore) sipas kursit 238 SIT/EUR.

Shtesë për këtë, në faturat e lëshuara, të nominuara në monedhë të huaj, është e nevojshme të shprehet (llogaritet) TVSH-ja e llogaritur duke përdorur kursin që përdoret për llogaritjen e detyrimit tatimor. Edhe për printimin do të përdoret kursi 238 SIT/EUR.

2. Eksporti – përdorimi i nenit 19 të ZDDV  

Në kontabilitetin e bilancit/kontabilitetin kryesor zakonisht regjistrohet sipas kursit mesatar të Bankës së Sllovenisë në ditën e lëshimit të faturës. Kjo është në shumicën e rasteve edhe data e krijimit të detyrimit tatimor, por duhet të merren parasysh dispozitat e pikës 3 të nenit 19 të ZDDV.

Eksporti është i liruar nga pagesa e TVSH-së, prandaj këtu nuk ka probleme me vlerën e TVSH-së dhe bazën tatimore.

3. Dorëzimi i mallrave  në Bashkësi - përdorimi i nenit 19.a të ZDDV

Në kontabilitetin e bilancit/kontabilitetin kryesor zakonisht regjistrohet sipas kursit mesatar të Bankës së Sllovenisë në ditën e lëshimit të faturës. Kjo është në shumicën e rasteve edhe data e krijimit të detyrimit tatimor, por duhet të merren parasysh dispozitat e pikave 4 dhe 5 të nenit 19.a të ZDDV:

 (4) Pavarësisht nga nenet 19 dhe 20 të këtij ligji, detyrimi për llogaritjen e TVSH-së për dorëzimet e mallrave, të kryera sipas kushteve të nenit 31.a të këtij ligji, lind më 15-të të muajit që pason muajin, në të cilin ka ndodhur ngjarja e tatueshme.
    (5) Pavarësisht nga paragrafi i katërt i këtij neni, detyrimi për llogaritjen e TVSH-së lind kur lëshohet fatura, nëse kjo faturë lëshohet para skadimit të afatit të paragrafit të katërt të këtij neni.

Prandaj ju këshillojmë që mallrat e dorëzuara gjatë periudhës tatimore t'i faturoni brenda të njëjtës periudhë tatimore ose më së voni deri më 15-të të muajit që pason muajin, në të cilin ka ndodhur ngjarja e tatueshme.

Dorëzimet e mallrave në BE janë  të liruara nga pagesa e TVSH-së, prandaj këtu nuk ka probleme me vlerën e TVSH-së dhe bazën tatimore.  

4. Marrja e mallrave nga Bashkësia - përdorimi i nenit 19.a të ZDDV

Në kontabilitetin e bilancit/kontabilitetin kryesor zakonisht regjistrohet sipas kursit mesatar të Bankës së Sllovenisë në ditën e faturës së furnizuesit. Kjo është në shumicën e rasteve edhe data e krijimit të detyrimit tatimor, por duhet të merren parasysh dispozitat e pikave 2 dhe 3 të nenit 19.a të ZDDV:

 (2) Për marrjen e mallrave brenda Bashkësisë, detyrimi për llogaritjen e TVSH-së lind më 15-të të muajit që pason muajin, në të cilin ka ndodhur ngjarja e tatueshme.
    (3) Pavarësisht nga paragrafi i dytë i këtij neni, detyrimi për llogaritjen e TVSH-së lind kur lëshohet fatura, nëse kjo faturë lëshohet personit që merr mallrat, para skadimit të afatit të paragrafit të dytë të këtij neni.

Prandaj ju këshillojmë që të kërkoni nga furnizuesit që fatura të shoqërojë mallrat - në një rast të tillë nuk ndodhin mospërputhje në evidencat tatimore dhe kontabilitetin me cilësimet e paracaktuara të kërkimit të kursit për llogaritje nuk ndodhin. Nëse për shkak të cilësimeve të zgjedhura të kërkimit të kurseve kursi për evidencën tatimore nuk është i njëjtë me kursin për regjistrimin e detyrimeve dhe kostos/stokut, atëherë është e nevojshme të futet dokumenti i marrë dy herë - shih shembullin Përdorimi i një date të ndryshme për Librin e marrjes nga Bashkësia.

Data e marrjes së dokumentit është gjithashtu një informacion i detyrueshëm në librat tatimore, por nuk është gjithashtu një informacion për përfshirjen në periudhën tatimore. Për përfshirjen në periudhën tatimore përdorim datën e TVSH-së, që është pra e njëjtë me datën e faturës së furnizuesit (nëse nuk ndodh përjashtimi i përmendur më lart).

TVSH-ja e llogaritur nga kjo faturë mund të kërkohet njëkohësisht si TVSH hyrëse (siç e kemi njohur deri tani për blerjet nga jo-rezidentët) dhe për këtë arsye ka ndikim zero në llogaritjen e detyrimit tatimor (përjashtim janë përdoruesit e nenit 41 të ZZDV - shih TVSH për përdoruesit e nenit 41 të ZDDV).

Për importin e mallrave nga BE do të duhet të hapet një lloj i ri dokumenti, sepse regjistrohen ndryshe.

Shembull:

Importi - marrjet nga shtetet e BE-së – TVSH-ja do të kërkohet si hyrëse dhe njëkohësisht si TVSH e llogaritur, siç e bëjmë tashmë për faturat e jo-rezidentëve, vetëm se për to mund të hapnim lloje të veçanta identifikuesish dhe të futnim cilësime në llojet e dokumenteve. Për blerjet e mallrave nga BE duhet të futim për të gjitha llojet e identifikuesve matricën e duhur të kontave të mallrave:
2200K 100
160D 20
260K 20
Importi nga një shtet i tretë – TVSH-ja do të paguhet, prandaj kundër-regjistrimi i kontit të TVSH-së hyrëse është konti i TVSH-së së parakalkuluar, siç është paracaktuar në llojin e dokumentit të marrjes nga jashtë
2200K 100
160D 20
290K 20

5. Faturat e marra - përdorimi i nenit 19 të ZDDV

Data e faturës së furnizuesit zakonisht është edhe data e krijimit të detyrimit tatimor, por duhet të merren parasysh dispozitat e pikës 3 të nenit 19 të ZDDV:  

(3) Nëse fatura nuk është lëshuar, por mallrat janë dorëzuar ose shërbimi është kryer, TVSH-ja llogaritet më së voni në ditën e fundit të periudhës tatimore, në të cilën ka ndodhur ngjarja e tatueshme.

Data e marrjes së dokumentit është gjithashtu një informacion i detyrueshëm në librat tatimore, por nuk është gjithashtu një informacion për përfshirjen në periudhën tatimore. Për përfshirjen në periudhën tatimore përdorim datën e TVSH-së, që është pra e njëjtë me datën e faturës së furnizuesit (nëse nuk ndodh përjashtimi i përmendur më lart).  

Prandaj ju këshillojmë që të kërkoni nga furnizuesit që fatura të shoqërojë mallrat ose që fatura për shërbimin të lëshohet brenda të njëjtës periudhë, kur është kryer. Nëse fatura lëshohet më vonë, ju rekomandojmë që ta futni atë në librat tatimore më vonë, kur ka lindur e drejta për zbritjen e TVSH-së hyrëse, pra me datën e faturës. Në një rast të tillë TVSH-ja hyrëse thjesht kërkohet një periudhë llogaritjeje më vonë, sesa do të duhej, gjë që është e lejuar tatimor.

6. Importi - neni 118 i PZDDV (importi i mallrave)

E drejta për zbritjen e TVSH-së hyrëse për mallrat e importuara mund të kërkohet nga tatimpaguesi jo më herët se në periudhën tatimore, në të cilën merr deklaratën doganore për lirimin e mallrave në qarkullim të lirë ose procedurën e importit të përkohshëm të mallrave me përjashtim të pjesshme nga pagesa e doganës ose vendimin e organit doganor, në të cilin është llogaritur TVSH-ja.
Data e marrjes është pra kriteri për përfshirjen në periudhën tatimore, ndërsa data e TVSH-së automatikisht plotësohet me të njëjtën datë. Programi në rastin e importit dhe dokumentit nga shtetet e treta nuk lejon regjistrimin, nëse këto dy data ndryshojnë, dhe kthen një gabim (shih Data e marrjes duhet të jetë e njëjtë me datën e TVSH-së!).  

7. Avanset  - neni 117 i PZDDV  (parapagim)

Tatimpaguesi, që merr faturën për parapagimin e dhënë, mund të kërkojë zbritjen e TVSH-së hyrëse jo më herët se në periudhën tatimore, në të cilën merr faturën për parapagimin e dhënë.
Data e marrjes është pra kriteri për përfshirjen në periudhën tatimore, ndërsa data e TVSH-së automatikisht plotësohet me të njëjtën datë.