Извор: ЗДДВ, УЛ 134/2003, членови: 19., 19.a, 23.

 1. Издадени фактури – употреба на 19. член ЗДДВ

Во салдаконтите/главната книга се книжи правилно по средниот курс на Банка Словенија на денот на издавање на фактурата. Тоа е во голем дел од случаите и датумот на настанување на даночната обврска, но треба да се имаат предвид одредбите на 3. точка 19. член ЗДДВ:

"(3) Ако фактурата не е издадена, а стоката е испорачана или услугата е извршена, ДДВ се пресметува најдоцна на последниот ден од даночниот период во кој настанал даночно обврзувачкиот настан."

Затоа ви советуваме да ја фактурирате стоката која е испорачана во даночниот период во истото даночно период.

Ако тоа не го направите и ДДВ го пресметате во следниот период, даночната управа може да ви наплати задоцнети камати за едно пресметувачко период.

1.a. Издадена фактура во странска валута

Ако фактурата е издадена во странска валута, настанува и проблемот со пресметката на толарската противвредност на износот на пресметаниот ДДВ, бидејќи во согласност со одредбата на 2. точка 23. член ЗДДВ:

"(2) Ако вредноста, која е основа за утврдување на даночната основа, освен при увоз на стока, е утврдена во странска валута, за прерачун на таа вредност во домашна валута се зема предвид средниот курс на Банка Словенија на денот на настанување на даночната обврска."

Ако сакате програмски да ги задоволите овие критериуми, треба да ги прерачунавате вредностите во домашна валута по курсот на датумот на ДДВ од издадената фактура, без оглед на курсот од фактурата, кој не би бил нужно ист со курсот на документот и со тоа и со книжената вредност на пресметаниот ДДВ. Само внесувањето на нови курсни листи на Банка Словенија "за назад" би предизвикало разлики во книжената вредност на ДДВ и вредноста на даночните извештаи. Тоа би предизвикало големи проблеми при контролирањето на книжените вредности и вредностите на даночните пресметки, затоа решивме дека тоа нема да го поддржуваме автоматски.

Пример:

Датум на испорака на стоката 28.6.04, фактурата ја издаваме на 2.7.04, датумот на ДДВ го внесуваме на 30.6.04. Правилно би требало да постапуваме вака:

• Фактурата ќе биде правилно книжење во салдаконтите/главната книга по курсот на датумот на издавање на фактурата, кој е нпр. 238 SIT/EUR.
• Според одредбите на 2. точка 23. член ЗДДВ, таа треба да биде во даночните евиденции прикажана по курсот на денот на настанување на даночната обврска, кој е последниот ден од периодот (3. точка 19. член ЗДДВ), кој е нпр. 237 SIT/EUR

Пошто тоа би значело дека мораме СЕКОЈА издадена фактура во даночните евиденции повторно да ја прерачунаме, не се одлучивме за таков начин на работа од горенаведените причини. Таква фактура ќе биде во програмата на двата прегледи (и во салдаконтите/главната книга и во даночните евиденции) прикажана по курсот 238 SIT/EUR.

Дополнително на тоа, на издадените фактури, номинирани во странска валута, потребно е да се изрази (прерачуна) пресметаниот ДДВ со користење на курсот, кој се користи за прерачун на даночната обврска. И за печатење ќе биде користен курсот 238 SIT/EUR.

2. Извоз – употреба на 19. член ЗДДВ  

Во салдаконтите/главната книга се книжи правилно по средниот курс на Банка Словенија на денот на издавање на фактурата. Тоа е во голем дел од случаите и датумот на настанување на даночната обврска, но треба да се имаат предвид одредбите на 3. точка 19. член ЗДДВ.

Извозот е ослободен од плаќање на ДДВ, затоа тука нема проблеми со вредноста на ДДВ и даночната основа.

3. Испорака на стока  во Заедницата - употреба на 19.a член ЗДДВ

Во салдаконтите/главната книга се книжи правилно по средниот курс на Банка Словенија на денот на издавање на фактурата. Тоа е во голем дел од случаите и датумот на настанување на даночната обврска, но треба да се имаат предвид одредбите на 4. и 5. точка 19.a член ЗДДВ:

 (4) Независно од 19. и 20. член на овој закон, обврската за пресметка на ДДВ за испораки на стока, извршени под условите од 31.a член на овој закон, настанува на 15. ден од месецот, кој следи по месецот во кој настанал даночно обврзувачкиот настан.
    (5) Независно од четвртиот став на овој член, обврската за пресметка на ДДВ настанува кога е издадена фактура, ако таа фактура е издадена пред истекот на рокот од четвртиот став на овој член.

Затоа ви советуваме да ја фактурирате стоката која е испорачана во даночниот период во истото даночно период или најдоцна до 15. ден од месецот, кој следи по месецот во кој настанал даночно обврзувачкиот настан..

Испораките на стока во ЕУ се  ослободени од плаќање на ДДВ, затоа тука нема проблеми со вредноста на ДДВ и даночната основа.  

4. Прибавување на стока од Заедницата - употреба на 19.a член ЗДДВ

Во салдаконтите/главната книга се книжи правилно по средниот курс на Банка Словенија на денот на фактурата на добавувачот. Тоа е во голем дел од случаите и датумот на настанување на даночната обврска, но треба да се имаат предвид одредбите на 2. и 3. точка 19.a член ЗДДВ:

 (2) За прибавување на стока во Заедницата, обврската за пресметка на ДДВ настанува на 15. ден во месецот, кој следи по месецот во кој настанал даночно обврзувачкиот настан.
    (3) Независно од вториот став на овој член, обврската за пресметка на ДДВ настанува кога е издадена фактура, ако таа фактура е издадена на лице кое прибавува стока, пред истекот на рокот од вториот став на овој член.

Затоа ви советуваме да од добавувачите побарате фактурата да ја придружува стоката - во таков случај до несогласувања во даночната и сметководствената евиденција при подразбирачките поставки наоѓање на курсот за прерачун не доаѓа. Ако поради избраните поставки за наоѓање на курсевите курсот за даночната евиденција не е ист со курсот за книжење на обврската и трошокот/залихата, потребно е да се внесе примениот документ двапати - погледнете пример Употреба на различен датум за Книгата за прибавување од Заедницата.

Датумот на прием на документот е исто така задолжителен податок во даночните книги, но не е и податок за вклучување во даночното период. За вклучување во даночното период користиме датум на ДДВ, кој е исто така ист со датумот на фактурата на добавувачот (ако не дојде до горенаведената исклучок).

Пресметаниот данок од оваа фактура може истовремено да се бара како влезен данок (како што сме тоа познавале досега при набавките од нерезиденти) и затоа има нулти влијание на пресметката на даночната обврска (исклучок се корисниците на 41. член ЗЗДВ - погледнете ДДВ за корисниците на 41. член ЗДДВ).

За увоз на стока од ЕУ ќе треба да се отвори нова врста документ, бидејќи се книжат поинаку.

Пример:

Увоз - прибавувања од земјите на ЕУ – ДДВ ќе го бараме како влезен и истовремено како пресметан ДДВ, како што веќе правиме со фактурите на нерезиденти, само што за нив можевме да отвориме одделни видови идентификација и да внесеме поставки во видови на документи. Затоа за набавките на стока од ЕУ мораме за сите видови идентификација да внесеме соодветна матрица на сметките за стока:
2200К 100
160Д 20
260К 20
Увоз од трета земја – ДДВ ќе биде платен, затоа е контра книжењето на влезниот ДДВ сметката на однапред пресметаниот ДДВ, како што е предодредено во видот на документот за прием од странство
2200К 100
160Д 20
290К 20

5. Примени фактури - употреба на 19. член ЗДДВ

Датумот на фактурата на добавувачот е правилно и датумот на настанување на даночната обврска, но треба да се имаат предвид одредбите на 3. точка 19. член ЗДДВ:  

(3) Ако фактурата не е издадена, а стоката е испорачана или услугата е извршена, ДДВ се пресметува најдоцна на последниот ден од даночниот период во кој настанал даночно обврзувачкиот настан.

Датумот на прием на документот е исто така задолжителен податок во даночните книги, но не е и податок за вклучување во даночното период. За вклучување во даночното период користиме датум на ДДВ, кој е исто така ист со датумот на фактурата на добавувачот (ако не дојде до горенаведената исклучок).  

Затоа ви советуваме да од добавувачите побарате фактурата да ја придружува стоката или фактурата за услугата да биде издадена во истото период, како што е таа извршена. Ако фактурата биде издадена подоцна, ви препорачуваме да ја внесете во даночните книги подоцна, отколку што настанала правото на одбиток на влезниот данок, односно со датумот на фактурата. Во таков случај влезниот данок само го барате едно пресметувачко период подоцна, отколку што би требало, што е даночно дозволено.

6. Увоз - 118. член ПЗДДВ (увоз на стока)

Правото на одбиток на влезниот ДДВ за увезената стока даночниот обврзник може да го бара не порано од даночното период во кое ја прима царинската декларација за ослободување на стоката во слободен промет или постапката на привремен увоз на стока со делумно ослободување од плаќање на царината или одлуката на царинскиот орган, на која е пресметан ДДВ.
Датумот на прием е, значи, основа за вклучување во даночното период, а датумот на ДДВ автоматски се пополнува со истиот датум. Програмата во случај на увоз и документи од трети земји не дозволува да се запише, ако овие два датуми се различни, и враќа грешка (погледнете Датумот на прием мора да биде ист со датумот ДДВ!).  

7. Аванс  - 117. член ПЗДДВ  (предплата)

Даночниот обврзник, кој ја прима фактурата за дадената предплата, може да бара одбиток на влезниот ДДВ не порано од даночното период во кое ја прима фактурата за дадената предплата.
Датумот на прием е, значи, основа за вклучување во даночното период, а датумот на ДДВ автоматски се пополнува со истиот датум.